Hasło do krzyżówki „długi grzbiet w Tatrach Wysokich” w leksykonie krzyżówkowym. W naszym leksykonie szaradzisty dla wyrażenia długi grzbiet w Tatrach Wysokich znajduje się tylko 1 odpowiedź do krzyżówek. Definicje te podzielone zostały na 1 grupę znaczeniową. szczyt 2186 m n. p. m. w Tatrach ★★★★★ sylwek: DĘBIK ośmiopłatkowy, roślinny symbol Terytoriów Północno-Zachodnich ★★★★★ sylwek: GANEK: trójwierzchołkowy szczyt w Tatrach Wysokich ★★★★★ sylwek: GRZEŚ: szczyt w Tatrach Zachodnich - 1653 m npm ★★★★★ eliza: ORNAK: grzbiet w Tatrach Zachodnich Hale tatrzańskie. Hale tatrzańskie – w rozumieniu pasterskim i gospodarczym hala w Tatrach oznaczała cały obszar położony w górach nadający się do wypasu i należący do jednego właściciela lub grupy właścicieli, często też od nazwiska właściciela brała swoją nazwę, np. Hala Goryczkowa, Hala Gąsienicowa, Hala Skupniowa [1]. Karkonosze należą do jednostki geologicznej zwanej blokiem karkonosko-izerskim. W skład bloku karkonosko-izerskiego wchodzą również Góry i Pogórze Izerskie, Kotlina Jeleniogórska oraz Rudawy Janowickie. Same Karkonosze zbudowane są ze skał masywu karkonoskiego i wschodniej osłony granitu karkonoskiego . 5 popularnych szczytów w Tatrach polskich. 1. Rysy 2499 m. Najwyższy szczyt Tatr Polskich a tym samym najwyższy punkt w Polsce, leżący w głównej grani Tatr. Rysy są trójwierzchołkowe, z czego najwyższy 2503 m leży po stronie słowackiej i nie jest udostępniony turystycznie. Oto subiektywny wybór 10 miejsc w Tatrach, gdzie są najpiękniejsze widoki. Tatry zachwycają swoim pięknem na każdym kroku. Są jednak takie miejsca, które obowiązkowo trzeba zobaczyć. Należą do nich m.in: Czarny Staw pod Rysami, Kazalnica Mięguszowiecka, Granaty, Kończysty Wierch, Giewont, Mała Wysoka, Lodowa Przełęcz, Zielony Koszysta ( słow. Košista) – grzbiet w Tatrach Wysokich o długości ok. 3 km, odchodzący od długiej wschodniej grani Świnicy z Buczynowymi Turniami i Wołoszynem w rejonie przełęczy Krzyżne w kierunku północnym (z lekkim odchyleniem na wschód). Od północnej strony opada do Waksmundzkiej Przełęczy (1418 m) oddzielającej go od 5vfO. Tatry to góry dla każdego, znajduje się tutaj wiele szlaków prowadzących w długie i krótkie doliny, mniejsze i te najwyższe szczyty. Stawiając pierwsze kroki na tatrzańskich szlakach, wcale nie musimy od razu wychodzić na Rysy czy Gerlach. Znajduje się tutaj kilka szczytów, na które może wejść turysta o przeciętnej kondycji fizycznej. Pomimo że szczyty te nie przekraczają 2000 m i większości znajdują się reglowej części Tatr, mogą dostarczyć wiele satysfakcji zdobywającemu. Do zdobycia tych wierzchołków nie potrzeba całego dnia i nie trzeba wstawiać bladym świtem. Z poniżej przedstawionych szczytów rozpościerają się fantastyczne widoki na tatrzańskie szczyty, Zakopane oraz Podhale. Dzięki łatwemu dostępowi można je śmiało polecić dla rodzin z dziećmi. Przy odpowiednich warunkach na wierzchołki można wychodzić także w okresie Szyja 1489 mNiepozorny lesisty szczyt reglowy leżący pomiędzy Waksmundzką Polana a Rusinową Polaną, z odsłoniętym skalistym wierzchołkiem. Rozpościera się z niego jeden z najpiękniejszych widoków na najwyższe szczyty Tatr Wysokich polskich i słowackich. Zobaczyć stąd można Gerlach — najwyższy szczyt całego łuku Karpat oraz Rysy najwyższy szczyt Polski. Propagatorem Gęsiej Szyi był dr Tytus Chałubiński, uważał on, że widok stąd przewyższa atrakcyjnością panoramę tatr widoczną z Gęsia Szyja tyczy się właściwie do wąskiego, wygiętego upłazu na wschodnim grzbiecie tego regla, od strony Rusinowej Polany. W kształcie tego upłazu okoliczni mieszkańcy widzieli podobieństwo właśnie do gęsiej szyi. Natomiast nazwa odnosi się do oznaczenia całego wierchu. Stoki porastają zespoły murawowe oraz świerki o pokroju właściwym górnej granicy wierzchołek Gęsiej szyi prowadzą dwie znakowane drogi:z Rusinowej Polany mozolne podejście w większości drewnianymi od Waksmundzkiej Wielki 1328 mBezleśny wierzchołek ze sterczącym skałami wnoszący się nad Dolinami Olczyską i Suchej Wody Gąsienicowej. Szczyt jest wspaniałym punktem widokowym na całe Tatry, szczególnie na otoczenie Hali Gąsienicowej. Poniżej Kopieńca znajduje się Polana pod Kopieńcem z szeregiem zabytkowych szałasów, obecnie prowadzony jest w tym miejscu kulturowy wypas owiec. Nieopodal Wielkiego Kopieńca w sierpniu 1994 roku miała miejsce największa tragedia w historii polskiego ratownictwa górskiego. Przelatujący na Polaną Olczyską śmigłowiec Sokół uległ uszkodzeniu i spadł, rozbijając się o dolną część zbocza Kopieńca, od strony Doliny Olczyskiej. W tym miejscu śmierć ponieśli ratownicy TOPR Janusz Kubica i Stanisław Mateja oraz ratownicy-piloci Janusz Rybicki i Bogusław jest rzadziej odwiedzany przez turystów, więc jeżeli poszukujemy spokoju i pięknych widoków to warto wejść na prowadzące:od Toporowej Cyrli na skraj Polany pod Kopieńcem i na Jaszczurówki przez Dolinę 1206 mJest to szczyt łatwo dostępny z Zakopanego, mozna z niego podziwiać wspaniałą panoramę Tatr. Zobaczymy tutaj szczyty należące do Tatr Bielskich, Tatr Wysokich oraz Tatr Zachodnich, od Hawrania po Osobitą. Lesisty, uwieńczony urwistymi skałami regiel, z którego ciekawie prezentują się Kuźnice z zabudowaniami, kotlina zakopiańska oraz kolej linowa na Kasprowy Wierch. Główny wierzchołek oraz mniejsze dolomitowe skały są urwiste, ku Dolinie Bystrej opadają strome urwiska. Trochę poniżej wierzchołka od strony północnej znajduje się nieczynna górna stacja wyciągu krzesełkowego, obsługującą niegdyś wycięty w północnych lesistych stokach Nosala stok narciarski. Zbocza Nosala porośnięte są bardzo ciekawą roślinnością, rosną tu reliktowe sosny, szarotki alpejskie. Skały Nosala od strony al. Przewodników Tatrzańskich prowadzącej do Kuźnic, przypominają kształtem nosy i stąd góra wywodzi swoją szczyt Nosala można wyjść z kilku stron:szlakiem żółtym nieopodal Kuźnic do Przełęczy Nosalowej i stąd na Jaszczurówki Doliną Olczyską na Nosalową Przełęcz i na Skała 1377 mSkalisty regiel wznoszący się między Doliną Białego i Dolina Strążyską leżący u północnych ścian Giewontu oddzielonego od niego Czerwoną Przełęczą. Skalista grań o długości ok. 200 m, ciągnąca się ze wschodu ku zachodowi jest wierzchołkiem masywu. Na północ wysuwa lesiste grzbiety obejmujące Dol. Ku dziurze. Góra dawniej nazywana była Świnią Skałą lub Małą Świnicą, aktualna nazwa podobno pochodzi od skałki podobnej do widok z wierzchołka wynagradza trudy wędrówki, można stąd zobaczyć położone w kotlinie Zakopane oraz ograniczający je grzbiet Gubałówki. Zbocza Sarniej Skały porastają zarośla kosodrzewiny, tutaj naturalna granica lasu przebiega na wysokości 1340 m, czyli ok. 200 m niżej niż w innych częściach Sarnią Skałę można dotrzeć:z Doliny Doliny Kalatówek-Ścieżką nad 1653 mGraniczny porośnięty kosodrzewiną szczyt wznoszący się w zachodnim obrzeżu Dol. Chochołowskiej. Jest on zwornikiem dla długiej 4,5-kilometrowej grani biegnącej od Słowackiej Osobity. Przebiega tędy granica zlewisk Morza Czarnego i Morza Bałtyckiego. Z kopulastego wierzchołka rozpościera się rozległa panorama przedstawiająca część Tatr zachodnich Stoi tutaj drewniany krzyż postawiony tu w 1992 r., upamiętnia spotkania polskiej i słowackiej opozycji. Nazwa Grześ jest pochodzenia ludowego, wywodzi się z gwary podhalańskiej, gdzie słowa grześ znaczy grzęda lub grzbiet opadający stromo na dwie górę wyprowadza szlak żółty, biegnący nieopodal schroniska leżącego na skraju Polany Chochołowskiej. Na szczyt można również wyjść od słowackie Encyklopedia Tatrzańska” Zofia i Witold H. Paryscy„Tatry Polskie przewodnik” Józef Nyka Ze Starego Smokowca można wybrać się na jedną z najpiękniejszych tras w Tatrach Wysokich, prowadzącą w górę Wielkiej Zimnej Doliny do Zbojnickiej chaty i dalej przez przepiękną przełęcz Prielom i Polský hrebeň. Szczytem tej trasy może być wejście na Východná Vysoká (2428 m npm) z polskiego grzbietu. Zejście z powrotem przez Velicką dolinę do Domu Śląskiego i dalej do Starego Smokowca. Trasa jest wymagająca głównie ze względu na jej długość i wysokość. Podejście do Zbojnickiej chaty Na początku wycieczki w Starym Smokowcu trzeba zdecydować, czy pierwszą część podjazdu na Hriebenok udać się samemu, czy też wjechać kolejką linową. Stąd czeka na Was długa wspinaczka przez Wielką Dolinę Zimna do Zbojnickiej Chaty (1960 m npm) otoczona pięknymi kulami. Część planu podróży Artykuł: Wędruj przez Wielką Zimną Dolinę Droga z Hrebienoka (1285 m npm) przez Wielką Dolinę Zimna do Zbojnickiej chaty (1960 m npm) oferuje piękne widoki, zwłaszcza na… Kontynuuj czytanie Przełom, polska grań i wschodnia góra Po krótkim odpoczynku w Zbojnickiej chacie czeka na Ciebie prawdziwie alpejska część tej trasy. Najpierw zabezpieczone łańcuchem podejście do małego i dzikiego przełomu Prielom, potem trawers do końca doliny Litvorovej i na koniec krótkie podejście na kolejne przełęcze Polský. Stąd możesz udać się do najwyższego punktu tej wycieczki – East High. Część planu podróży Artykuł: Wędruj przez Prielom na polski grzbiet Prielom (2 288 m) to dzikie siodło górskie z pięknym widokiem na jezioro na końcu Wielkiej Doliny Zimna. Jednocześnie jest to… Kontynuuj czytanie Część planu podróży Artykuł: Podejście do East High Szczytem długich i trudnych wycieczek przez doliny Velká Studena, Velická lub Litvorová jest wejście na Východná Vysoká (2428 m… Kontynuuj czytanie Zejście przez dolinę Velická Następnie czeka na Ciebie długi zjazd doliną Velická wokół jezior Dlhý i Velický. Po drodze jest też mały Velický wodospad. Z Domu Śląskiego (punkt wyjścia na najwyższą górę nie tylko Wysokich Tatr, ale także całych Karpat – Gerlachovský štít) będziecie dalej w dół dawnego lasu do Starego Smokowca. Przejdź do treści Kondracka Przełęcz (1725 m)Siodło leżące pomiędzy masywem Giewontu a Kondracką Kopą. Przełęcz znajduje się pomiędzy Doliną Małej Łąki a Kondratową Doliną. Z Kuźnic przez Przełęcz Kondracką prowadzi najpopularniejsza droga na Giewont, w sezonie można spotkać tu tłumy się stąd ciekawy widok na Dolinę Kondratowa i Tatry Wysokie. Nieco wyżej znajduje się trawiasta Kondracka Przełęcz Wyżnia nazywana Herbacianą Przełęczą. Przed i po II wojnie światowej górale sprzedawali tu turystą to wyniosła przełęcz ograniczona od zachodu Zawratową Turnią, a od wschodu Małym Kozim Wierchem. Miejsce łączy Dolinę Pięciu Stawów Polskich z Doliną Gąsienicową. Wcięcie Zawratu stanowi początek właściwej Orlej Perci, od tego miejsca szlak jest jednokierunkowy aż do Koziego Wierchu. Wyjście szlakiem od Doliny Gąsienicowej ubezpieczone jest klamrami i łańcuchami, podejście z tej strony wymaga pewnej wprawy w chodzeniu po skałach oraz dużej ostrożności. W stronę Doliny Pięciu Stawów Polskich sprowadza wygodna ścieżka, zbudowana w 1934 jest najsłynniejszą polską przełęczą wysokogórską, turyści chodzą tędy od przeszło stu lat a górale jeszcze dawniej. Pierwsze zimowe przejście należy do Jana Grzegorzewskiego z towarzyszami i przewodnikami pod opieką Bartusia Obrochty. Nazwa Zawrat i podobne jej „zawracik” występuje w różnych miejscach na obszarze całych Tatr, może oznaczać zarówno stromą przełęcz, jak i skalisty położona przełęcz leżąca w miejscu zetknięcia się trzech grzbietów górskich, grupy Buczynowych Turni, Wołoszyna oraz Koszystej. Jest jedną z ciekawszych przełęczy tatrzańskich, słynącej jako punkt panoramiczny, jeden z najwspanialszych w Tatrach. Można zobaczyć stąd cztery z Pięciu Stawów Krzyżne biegnie szlak prowadzący przez Dolinę Pańszczycy do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Wycieczka na Krzyżne, choć długa i mecząca, należy do godnych polecenia. Nazwa Krzyżne pochodzi od jego położenia na skrzyżowaniu trzech grzbietów górskich. Na Krzyżnem kończy się słynna Orla Przełęcz (2110 m)Szeroka przełęcz pomiędzy Szpiglasowym Wierchem a szczytem Miedzianego, dawniej nazywana Miedziana Przełęcz lub Przełęcz w Miedzianem. Na przełęcz prowadzi popularny i łatwy szlak znad Morskiego Oka zwany ceprostradą. Można tu również dotrzeć od Doliny Pięciu Stawów Polskich. Od tej strony szlak jest zdecydowanie bardziej wymagający, w końcowej części ubezpieczony szpiglas związana jest z pracami górniczymi prowadzonymi niegdyś w tej okolicy. Wywodzi się od antymonitu wydobywanego w tym rejonie w drugiej połowie XVIII wieku. Szpigalasowa Przełęcz uchodzi za jedno z najlepszych miejsc widokowych w Tatrach. Na północ rozpościera się wspaniały widok na Dolinę Pięciu Stawów wraz z otaczającymi ją szczytami, na południe majestatycznie wznoszą się szczyty Tatr Przełęcz (1301 m)Szerokie, w znacznej części zalesione siodło w reglu górnym pomiędzy Suchym Wierchem a Sarnią Skała. Przez przełęcz biegnie Ścieżka nad Reglami z Doliny Białego do Strążyskiej Doliny. Nazwa Czerwonej Przełęczy wywodzi się od czerwonego koloru gleby znajdującej się w tym miejscu. Czerwony kolor jest spowodowany występowaniem związków żelaza. Dawniej miejsce nazywane przez górali nie stanowi celu samego w sobie, jest miejscem odpoczynku przy wyjściu i zejściu z bliskiego szczytu Sarniej Skały lub w czasie wędrówki Ścieżką nad Reglami. Tatry ZachodnieOpisana panorama Tatr Zachodnich spod Chudej PrzełączkiSzczyty Tatr Zachodnich na tle Tatr WysokichNa pierwszym planie grzbiet Wołowca , w głębi RohaczeOstry RohaczTatry Zachodnie zimąTatry ZachodnieTatry Zachodnie ( ; słow. Západné Tatry, dawniej Liptovské hole, Liptovské Tatry) – największa część Tatr położona w Polsce i na Słowacji , główny grzbiet leży między Huciańską Przełęczą , oddzielającą je od Pogórza Orawskiego (słow. Oravská vrchovina), a przełęczą Liliowe , która oddziela je od Tatr Wysokich .Spis treści1 Położenie geograficzne2 Główne doliny3 Budowa geologiczna4 Historia5 Klimat6 Flora i fauna7 Turystyka8 Przypisy9 Bibliografia Położenie geograficzneOd zachodu oddzielone są od Gór Choczańskich przełomową (dla tych drugich) Doliną Kwaczańską , od północnego zachodu od Skoruszyńskich Wierchów dolinami Błotną i Mihulczą oraz przełęczą Borek. Na północy od Orawicko-Witowskich Wierchów oddziela je Dolina Cicha Orawska i Brama Orawska . Dalej granicę stanowi krawędź Kotliny Zakopiańskiej , ograniczona Drogą pod Reglami (wszystkie wymienione przełęcze i doliny okalające Tatry Zachodnie od północy wchodzą w skład tzw. Rowu Podtatrzańskiego , na który po polskiej stronie składają się Rów Kościeliski i Rów Zakopiański )[1], na południu zaś w przybliżeniu jest nią zachodnia część Magistrali Tatrzańskiej , tj. tzw. Droga nad Łąkami od wylotu Doliny Cichej do wylotu Kwaczańskiego Wąwozu [2].W linii prostej odległość między obiema przełęczami wynosi ok. 29 kilometrów, rzeczywista długość całej grani Tatr Zachodnich wynosi 42 km. Po polskiej stronie granica między Tatrami Wysokimi i Tatrami Zachodnimi ciągnie się dnem Doliny Gąsienicowej i Doliny Suchej Wody . Po słowackiej stronie nie ma jednomyślności wśród geografów – geografowie polscy przeprowadzają tę granicę dnem Doliny Cichej Liptowskiej , część słowackich ma inne zdanie i granicę prowadzi Doliną Koprową [3]. Tatry Zachodnie mają powierzchnię ok. 379 km², co stanowi niemal połowę całej powierzchni Tatr. 25% powierzchni Tatr Zachodnich znajduje się w Polsce, reszta na Słowacji. Jezior jest tutaj znacznie mniej, niż w Tatrach Wysokich; największe z nich to Wielki Rohacki Staw , po polskiej stronie jedynym większym jest Smreczyński Staw .Najwyższe szczyty Tatr Zachodnich: Bystra 2248 m Raczkowa Czuba 2194 m Baraniec 2184 m Banówka 2178 m Starorobociański Wierch 2176 m Pachola 2166 m Wołowiec 2064 m Główne dolinyna polskiej stronie (w kierunku od wschodu na zachód): Dolina Olczyska , Dolina Bystrej (i jej odgałęzienia: Dolina Jaworzynka , Dolina Kasprowa , Dolina Kondratowa ), Dolina Białego , Dolina ku Dziurze , Dolina Strążyska , Dolina za Bramką , Dolina Małej Łąki , Dolina Kościeliska (i jej odgałęzienia: Dolina Miętusia , Dolina Tomanowa , Dolina Pyszniańska ), Dolina Lejowa , Dolina Chochołowska (i jej odgałęzienia: Dolina Starorobociańska , Dolina Jarząbcza , Dolina Chochołowska Wyżnia ).na słowackiej stronie: Dolina Cicha (i jej odgałęzienia: Dolina Walentkowa , Dolina Wierchcicha , Dolina Szpania , Dolina Tomanowa Liptowska , Dolina Hlina , Dolina Kamienista ), Dolina Bystra , Dolina Wąska , Dolina Raczkowa (i jej odgałęzienia: Dolina Gaborowa , Zadnia Dolina Raczkowa ), Dolina Jamnicka , Dolina Tarnowiecka , Dolina Żarska , Dolina Jałowiecka (i jej odgałęzienia: Dolina Parzychwost , Dolina Bobrowiecka Liptowska ), Dolina Sucha Sielnicka , Dolina Juraniowa , Dolina Bobrowiecka Orawska , Dolina Zuberska (i jej odgałęzienia: Dolina Łatana , Dolina Rohacka ), Dolina Siwa , Dolina Borowej Wody . Budowa geologicznaTrzon krystaliczny głównego grzbietu Tatr Zachodnich (a także Wysokich) stanowią głębinowe skały magmowe ( granit , gnejs i łupki krystaliczne ). Na zboczach Trzydniowiańskiego Wierchu i na Długim Upłazie dostrzec można z daleka kilka białych, lśniących kwarcytów wystających ponad powierzchnię. Jednakże Czerwone Wierchy , należące do głównego grzbietu Tatr, zbudowane są również ze skał osadowych , podobnie jak południowe stoki Tatr, Tatry Bielskie i szczyty wokół Siwego Wierchu . Występowanie tutaj dużej ilości skał bardziej podatnych na erozję niż skały Tatr Wysokich jest przyczyną, że szczyty Tatr Zachodnich są niższe. Mniejsza wysokość szczytów spowodowała, że w czasie epoki lodowcowej nie uległy one tak silnemu zlodowaceniu – powstające tutaj lodowce były mniejsze, kotły lodowcowe płytsze i nie tak surowe. Ogólnie wpływ lodowców na rzeźbę gór był tutaj mniejszy niż w Tatrach Wysokich. Wskutek występowania tutaj skał osadowych – wapieni i dolomitów dobrze rozwinięte są tutaj natomiast zjawiska krasowe , efektem których są liczne jaskinie i wywierzyska . Tu występuje najdłuższa i najgłębsza jaskinia Polski – Jaskinia Wielka Śnieżna . Oprócz lodowców duży wpływ na kształtowanie rzeźby terenu wywarły tutaj również potoki. Tak np. głębokie wąwozy Doliny Kościeliskiej i Chochołowskiej wyrzeźbione zostały w skałach osadowych przez płynące ich dnem potoki. Charakterystyczną cechą potoków Tatr Zachodnich są występujące na nich liczne ponory , czyli miejsca, gdzie potok zanika – jego woda wpływa do podziemnych otaczające Tatry zbudowane są z fliszu podhalańskiego . HistoriaDawniej Tatry Zachodnie nazywane były Halami Liptowskimi lub Halami Liptowsko-Orawskimi. Od dawna wykorzystywane były jako pastwiska, początkowo przez Wołochów , którzy w Karpatach wprowadzili na szczytach gór pasterstwo , później przez miejscową góralską ludność. Już w XVI w. mieszkańcy okolicznych miejscowości otrzymywali od królów polskich prawo do wypasu i karczowania polan. Powstały liczne hale. Na polanach stały szałasy , bacówki i inne zabudowania. Z czasem liczba wypasanych tutaj owiec i bydła tak wzrosła, że hale nie wystarczały, wypasano również na stokach gór (np. Ciemniak wypasany był po sam wierzchołek), w żlebach i w lesie. Stało się to niebezpieczne dla Tatr – owce i bydło niszczyło tatrzańską roślinność, w tym cenne i bardzo rzadkie gatunki roślin, powodowały erozję stoków, górale kłusowali tępiąc kozice , świstaki i inne zwierzęta, wycinali kosodrzewinę . Po powstaniu TPN zniesiono wypas na większości hal, utrzymał się jeszcze tzw. kulturowy wypas na niektórych tylko polanach. Oprócz pozytywnych skutków ma to jednak również skutki ujemne – hale zarastają lasem ze szkodą dla atrakcyjności widokowej i ginie ich Tatrach Zachodnich od dawna, bo już od XV w. istniało górnictwo i hutnictwo. Początkowo poszukiwano tutaj rud srebra i miedzi (np. pod Ornakiem ), później żelaza. Na polanie Stare Kościeliska i Huciska istniały huty przetapiające rudę żelaza. Góry przecięte zostały drogami do zwożenia tych rud, tzw. zwanymi hawiarskimi drogami. Później rudy przewożono do huty w Kuźnicach tzw. Drogą pod Reglami . Na potrzeby hut wycięto w Tatrach znaczną połać lasu, szczególnie bukowego .W licznych jaskiniach Tatr Zachodnich podobno ukrywali się zbójnicy, faktycznie jednak były one penetrowane głównie przez poszukiwaczy skarbów rzekomo ukrytych w nich przez zbójników. Świadczą o tym pozostawione przez nich znaki (naliczono 52 takie miejsca w jaskiniach i na turniach, wszystkie w Tatrach Zachodnich). Obecnie rozgałęzione i długie korytarze jaskiń są terenem badań speleologów . KlimatNie różni się od klimatu w innych częściach Tatr. Temperatura spada wraz z wysokością – na każde 100 m o 0,6 °C. Częstym zjawiskiem jest jednak występowanie inwersji temperatur . Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, średnia temp. na wysokości 2000 m wynosi w nim 7,5 °C, najzimniejszy jest luty, średnia temp. wynosi w nim -8,5 °C. Na szczytach zima trwa przeciętnie od połowy października do połowy maja. Czym wyżej, tym więcej dni z opadami śniegu i tym dłużej zalega tam śnieg. W ciągu roku nie występuje ani jeden miesiąc, w którym kiedyś nie spadłby śnieg, na najwyższych szczytach można się go spodziewać nawet w lipcu i sierpniu. Charakterystyczną cechą pogody jest duża jej zmienność, trudna do przewidzenia. W ciągu kilku godzin pogoda może się radykalnie zmienić, nie jest niczym rzadkim w lecie czy wczesną jesienią duży spadek temperatury i występowanie silnych wichur z zamieciami śnieżnymi czy gradem. Średnie opady są większe niż w innych rejonach Polski i wynoszą 1200-1600 mm. Znacznie więcej niż w pozostałej części kraju jest tutaj dni w których wieje wiatr, większa też jest jego siła. Charakterystycznym rodzajem występującego w Tatrach wiatru jest halny . Flora i faunaRoślinność Tatr Zachodnich jest bogatsza i bardziej zróżnicowana gatunkowo, niż w Tatrach Wysokich. Przyczyną tego jest występowanie zróżnicowanego podłoża geologicznego, są bowiem tutaj duże ilości skał wapiennych z ich interesującą florą roślin wapieniolubnych , których brak w Tatrach Wysokich. Wiele gatunków roślin, np. sybaldia rozesłana występują tylko tutaj[4]. Wiele innych, które w Tatrach Wysokich są rzadkością, tu występuje pospolicie. Fauna jest podobna, jak w całych Tatrach. Z dużych zwierząt występują tu: niedźwiedź brunatny , kozica , świstak , na Kominiarskim Wierchu ma swoje gniazdo orzeł przedni . TurystykaSzczyty Tatr Zachodnich (z wyjątkiem Rohaczy i Giewontu ) są łagodne i mają kopulasty kształt. Są jednak bardzo atrakcyjne turystycznie dzięki temu, że mają więcej wysokogórskich hal i dużych, nagich partii wierzchołkowych porośniętych tylko niską murawą, z których roztaczają się rozległe widoki. Znacznie więcej jest tutaj także jaskiń i wielkich wywierzysk . Wapienne skały tworzą liczne turnie i bardzo strome ściany w których istnieje wiele dróg wspinaczkowych dla taterników. Wyznakowane są liczne szlaki turystyki pieszej i nartostrady , a także trasy turystyczna na terenie polskich Tatr Zachodnich:schroniska turystyczne: schronisko PTTK na Hali Kondratowej , schronisko PTTK na Hali Ornak , schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej , hotel górski PTTK na Polanie Kalatówki .jaskinie udostępnione do turystycznego zwiedzania:z oświetleniem, przewodnikiem i płatnymi biletami wstępu: Jaskinia Mroźna do samodzielnego zwiedzania: Jaskinia Mylna , Jaskinia Raptawicka , Jaskinia Obłazkowa , Smocza Jama , Dziura .Tatry Zachodnie wchodzą w skład Tatrzańskiego Parku Narodowego . Za wstęp pobierane są niewielkie opłaty przez TPN oraz Wspólnotę Leśna Uprawnionych Ośmiu Wsi , której własnością jest część Tatr Zachodnich w rejonie Doliny Kościeliskiej, Lejowej i turystyczna na terenie słowackich Tatr Zachodnich:górskie schroniska turystyczne: schronisko na Zwierówce , Schronisko Żarskie , Chata Czerwieniec inne: schronisko w Orawicach, autocamping Raczkowa Dolina .Przypisy↑ stan na dzień r.↑ Atlas Tatr, red. Michał Siwicki, Wydawnictwo Kartograficzne Polkart, Warszawa-Zielona Góra-Zakopane 2005/06, s. 8.↑ Władysław Cywiński , Tatry. Przewodnik szczegółowy, Wydawnictwo Górskie, Poronin 2005, t. 11, s. 6. Najwybitniejszy słowacki tatrolog Ivan Bohuš ma zdanie identyczne jak Polacy, tj. jest przeświadczony o wyższości kryterium orograficzno-hydrologicznego nad krajobrazo-geologicznym.↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. . Bibliografia Józef Nyka : Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. . Józef Nyka : Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Wyd. Trawers, 1998. . Władysław Szafer : Tatrzański Park Narodowy. Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962. Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. . Inne hasła zawierające informacje o "Tatry Zachodnie": Inne lekcje zawierające informacje o "Tatry Zachodnie": Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Czy wiesz, że... Rodzaje szkół Kontakt Wiadomości Reklama Dodaj szkołę Nauka Pierwotnie, szczyt ten miał być częścią Orlej Perci. Ostatecznie z tego pomysłu zrezygnowano i wierzchołek nie jest dzisiaj oficjalnie dostępny. Wołoszyn (słow. Vološin, niem. Wolossyn) Opis i lokalizacja: Stanowi on potężny, długi, trzykilometrowy grzbiet w Tatrach Wysokich i rozdziela Dolinę Waksmundzką od Doliny Roztoki. W regionie przełęczy Krzyżne łączy się z masywem Koszystej, stanowiącym drugą z końcowych odnóg wschodniej grani zaczyna się od połączenia z masywem Koszystej w regionie Krzyżnego. Zwornikiem nie jest sama przełęcz, lecz trawiasta równinka nieco na wschód od siodła. Widok z Małego Młynarza na Wołoszyn, fot: Najbliższymi wierzchołkami sąsiadującymi z Wołoszynem są Kopa nad Krzyżnem i Waksmundzki ma kilka kulminacji oddzielonych płytkimi przełęczami, w kierunku od Krzyżnego są to: -Mały Wołoszyn– 2144 m Szczerbina– 2141 m Wołoszyn – 2151 m będący jednocześnie najwyższym wierzchołkiem masywu;-Wyżnia Wołoszyńska Przełęcz– 2061 m Wołoszyn– 2117 m Wołoszyńska Przełęcz– 2036 m Wołoszyn– 2092 m nad Zagonnym Żlebem– 2037 m Na wysokości tej kulminacji w kierunku Doliny Roztoki odchodzi grań Zagonnego Wierchu zakończona Turnią nad Szczotami (1741 m której zbocza zwane Szczotami opadają w kierunku Wodogrzmotów Mickiewicza. Ze zboczy Wierchu nad Zagonnym Żlebem i przełączki oddzielającej go od Skrajnego Wołoszyna schodzą Gaisty Żleb i Szeroki Żleb Wołoszyński;-przełęcz Karbik – 1951 m nad Dziadem– 1902 m Zbocza Wołoszyna są widoczne ze szlaku poprowadzonego przez Dolinę Roztoki i poprzecinane są nie tylko licznymi lawinowymi żlebami. Wznoszą się z nich także liczne formacje skalne, tzw. Szczoty, liczące od 500 do 700 m wysokości. Turystyka i wspinanie: Południowe zbocza masywu, są zjeżone skałkami ("szczoty") i podcięte niezwykle lawiniastymi żlebami. Z dołu długi wał Wołoszyna podziwiają turyści wędrujący dolinami Roztoki i Rybiego Potoku. Szczególnie imponująco wyglądają strome stoki i żleby z rejonu Wodogrzmotów góry pięknie wyglądają wierzchołki Wołoszyna z sąsiadującej z nim Koszystej. Natomiast cały długi wał Wołoszyna najładniej wygląda z Opalonego Wierchu. Widok z wierzchołka jest podobny jak z Krzyżnego, ale jeszcze bardziej wierzchołek nie prowadzą żadne szlaki turystyczne. Szczyt jest jednak łatwo dostępny, a najpiękniejsza trasa wiedzie całą granią Wołoszyna od Polany pod Wołoszynem aż do Przełęczy Krzyżne. Skala trudności "0+", czyli "łatwo". Jest to wyjątkowo piękna i widokowa trasa. Na grani są wyraźne ślady starej ścieżki turystycznej, natomiast w lesie i wśród kosówki jest ona słabo widoczna i łatwo ją droga zimą prowadzi na Wołoszyn od Krzyżnego. Wszystkie stoki masywu są bardzo narażone na lawiny. Historia: Pierwsze odnotowane wejście turystyczne: ks. Eugeniusz Janota, Maksymilian Nowicki i przewodnik Maciej Sieczka datuje się na 16 sierpnia 1867 r. Prawdopodobnie na Wołoszyn od strony Rusinowej Polany zimą podeszli dwaj zakopiańczycy (28 lutego 1867 r.). Brak jednak konkretnych danych co do tego wejścia. Wcześniej jednak byli na szczycie zapewne juhasi i kłusownicy. Pierwsze turystyczne wejście zimowe przypisywane jest Mieczysławowi Karłowiczowi, Romanowi Kordyskiemu (25 stycznia 1908 r.). W dniach 15-17 lipca 1903 r., ks. Walenty Gadowski oznakował pierwszy odcinek Orlej Perci, rozpoczynając pracę od Wodogrzmotów Mickiewicza i idąc przez Polanę pod Wołoszynem i grzbiet Wołoszyna na Krzyżne. Odcinek ten został zamknięty w 1956 r., a teren objęto ścisłym rezerwatem przyrody. Ciekawostki: Zbocza Wołoszyna porośnięte są do wysokości ok. 1600 m borem limbowym. Wyżej rośnie kosodrzewina. W górnych regionach roślinność pooddzielana jest pasami utworzonymi przez lawiny. Na wysokości 2020 m znajduje się tu najwyższe stanowisko limby w polskich Tatrach. W uroczysku Sywarne rośnie ok. 30 starych modrzewi. Wołoszyn jest ostoją dla niedźwiedzi (w zboczach znajdują się ich gawry), kozic i świstaków. Pod względem przyrodniczym jest to jeden z cenniejszych masywów tatrzańskich. Starania Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego doprowadziły do objęcia go rezerwatem przyrody już w 1936 r. Z rzadkich w Polsce gatunków roślin występuje sosna drzewokosa, obserwowano też wielosiła błękitnego. Nazwa Wołoszyna (Wołosczynska) pojawia się w nadaniu królewskim Władysława IV z 1637 r. (pochodzi od pasterzy wołoskich). Po raz pierwszy w literaturze grzbiet był wymieniany na początku XIX wieku. Christian Genersich w 1807 r. wspominał o szczycie Volossin, zaś Stanisław Staszic w 1811 r. o Wołoszyni gorze (pojęcie to rozciągał na całą grań od Świnicy poprzez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie). W 1883 r. Aleksander Świętochowski pisał: Niepodobna przejść obojętnie obok uroczego Wołoszyna. Szczyt był ulubionym wierzchołkiem Andrzeja Struga, który był na nim dziewięć razy. Widok ze szczytu jest rozleglejszy niż z Krzyżnego. Na zboczach Wołoszyna wypasano dawniej owce, okoliczne tereny należały do Hali Wołoszyńskiej. Urwiste stoki od strony Doliny Roztoki były miejscem uczęszczanym przez kłusowników, polujących na kozice i świstaki, a nawet niedźwiedzie. Z Wołoszynem związane jest podanie o smoku Wołoszynie, będące być może echem dawnego kultu Welesa. Góra miała wyrosnąć w miejscu, w którym olbrzymi gad zakończył swoje życie. Góralskie legendy wspominają także o skarbach znajdujących się w rejonie Szczot. Stanisław Zieliński w szkicach "W stronę Pysznej" opisuje opowieści funkcjonujące wśród turystów o obozowisku młodych ludzi ukrywających się ze względów politycznych na początku lat 20. XX wieku w urwiskach Wołoszyna. Wielki Wołoszyn (2155 m Drugi szczyt od zachodu z kilku wierzchołków położonych w grani Wołoszyna. Od zachodu graniczy z Małym Wołoszynem, od którego oddziela go Wołoszyńska Szczerbina. Mały Wołoszyn opada na przełęcz Krzyżne. Od strony północno-wschodniej Wielki Wołoszyn graniczy z Pośrednim Wołoszynem. Pomiędzy tymi dwoma szczytami leży Wyżnia Wołoszyńska Przełęcz. Z Wołoszyńskiej Szczerbiny opada do Doliny Roztoki Urwany Żleb, zaś z Wyżniej Wołoszyńskiej Przełęczy żleb odnotowane wejście przypisuje się Eugeniuszowi Janocie, Maksymilianowi Nowickiemu i przewodnikowi Maciejowi Sieczce (16 sierpnia 1867 r.) Natomiasr pierwszym zimowym wejściem wsławili się Mieczysław Karłowicz i Roman Kordys (25 stycznia 1908 r.). Oba wejścia prowadziły przez przełęcz Krzyżne. {youtube}lAoJos03fUs{/youtube} Bartosz Michalak ŹRÓDŁA:- Tatry wysokie- przewodnik taternicki, W. H. Paryski, Warszawa 1984;- Nieznane Tatry, L. Jaćkiewicz, Kraków 2010;- Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Z. i W Paryscy, Poznań 2004;- Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie, J. Kurczab, M. Wołoszyński, Warszawa 1991;- Tatry Polskie- przewodnik, J. Nyka, Latchoczew 2002.

długi grzbiet w tatrach wysokich